Skladištenje ugljenika u poljoprivredi za klimu, kredite, trgovinu i profit

Hvatanje i skladištenje ugljenika u poljoprivrednom zemljištu moglo bi da postane jedna od efikasnijih metoda u borbi protiv klimatskih promena. Nova preduzeća koja se pojavljuju u ovom sektoru nameravaju da monetizuju skladištenje ugljenika i da privuku poljoprivrednike da uđu u proces trgovine ugljeničkim obveznicama. Program sertifikacije ugljenika u zemljištu nastoji da omogući poljoprivrednicima da uklone ugljenik iz atmosfere i da ga skladište u zemljištu koje obrađuju, koristeći manje invazivne poljoprivredne prakse.

Osnova za promišljanje ovakvih klimatskih rešenja predstavljaju procesi kruženja ugljenika u životnoj sredini. Ugljenik je osnova života na zemlji jer održava biološku aktivnost, raznovrsnost i produktivnost ekosistema.

Sekvestracija ugljenika je proces apsorbovanja ugljenika (C) iz atmosfere gde se nalazi u obliku ugljen-dioksida (CO2) i zadržavanja i skladištenja ugljenika u tlu.

Jedan od najefikasnijih načina da se delimično umanji nivo CO2 u atmosferi je putem prirodnog procesa fotosinteze. Ljudi i životinje oslobađaju CO2, dok ga biljke unose i oslobađaju kiseonik i zadržavaju ugljenik u tlu.

S obzirom na metode i kultivaciju i uzgoj biljaka, ovaj proces pokazuje da poljoprivreda, zajedno sa stočarstvom, može biti jedno od rešenja za probleme emisije gasova staklene bašte i klimatskih promena.

Tlo je rezervoar ugljenika

Zemljište apsorbuje oko 20 procenata antropogenih emisija ugljenika svake godine i predstavlja ogroman rezervoar ugljenika koji prikupi oko 60 gigatona ugljenika godišnje sa atmosferom. Shodno tome, varijacije u kapacitetu zemljišta za skladištenje ugljenika imaju ogroman uticaj na globalni ciklus ugljenika i buduću klimu. Zbog svoje veličine i intenziteta poljoprivreda ima veliki uticaj na skladištenje ugljenika u tlu i njegovo oslobađanje u atmosferu.

Poljoprivrednici kroz nove programe imaju mogućnosti da monetizuju apsorbovani CO2

Poljoprivrednici kroz nove programe imaju mogućnosti da monetizuju apsorbovani CO2 i da uhvate i skladište ugljenik u tlu. Krediti za ugljenik, finansiranje ugljenika i plaćanja za ugljenik ovim postaju opcije sa kojima bi mogli da računaju.

Kruženje ugljenika i klimatske promene

Vredi ponoviti da je sirova nafta koja se danas sagoreva predstavlja ugljenik iz biljnog i fosilnog materijala koji je bio skladišten ispod površine zemlje još od pre nekih 300 miliona godina. Tako da emisije CO2 u atmosferi predstavljaju u suštini ugljenik oslobođen iz tla, odnosno ugljenik koji nije bio u atmosferi barem tih 300 miliona godina.

Osnova problema klimatskih promena se prosto može sagledati i kao poremećaj kruženja ugljenika u prirodi

Ciklus ugljenika bio je u ravnoteži do početka industrijske revolucije, krajem 19. veka. Osnova problema klimatskih promena se prosto može sagledati i kao poremećaj kruženja ugljenika u prirodi.

Proces sekvestracije

Sekvestracija se može se odvijati kroz procese fotosinteze i zadržavanje ugljenika u biljkama. Jednostavno, što je vegetacija trajnija i dugovečnija, ona apsorbuje više CO2. Otuda se u kontekstu mitigacije na klimatske promene govori i o agrošumarstvu i zasadima višegodišnjih kultura.

Ukoliko se biljni materijal sporije i prirodnije razlaže, ugljenik se duže zadržava u tlu

Kako si se ostvarilo efikasno skladištenje ugljenika, usevima i zemljištem se treba upravljati tako da se kontroliše i umanji brzo razgrađivanje i brza oksidacija organske materije. Ukoliko se biljni materijal sporije i prirodnije razlaže, samim tim se i ugljenik duže zadržava u biljakama i zemljištu.

Za zadržavanje ugljenika pohranjenog u zemljištu važno je i smanjenje erozije zemljišta

Takođe je za zadržavanje ugljenika pohranjenog u zemljištu važno je i smanjenje erozije zemljišta, što se može postići uzgojem određenih kultura, kao i izbegavanjem invazivnog tretmana tla, čestim preoravanjem, paljenjem vegetacije. Skladištenje ugljenika u poljoprivrednim zemljištima može biti dugotrajan i osetljiv proces, koji se sa lošim upravljanjem može lako poremetiti.

Program sertifikacije za poljoprivrednike

Danska kompanija Agreena se pojavila među prvima u oblasti sekvestracije ugljenika na evropskom tržištu i sada najavljuje proširenje obima poslovanja u Rumuniji. Kompanija Agreena obezbeđuje poljoprivrednicima sertifikate koji se mogu prodati na tržištu ugljenika, a svaki je ekvivalentan jednoj toni CO2.

Kompanija je razvila međunarodno akreditovani program sertifikacije ugljenika u zemljištu, AgreenaCarbon. Farmeri i zemljoradnici mogu da kvantifikuju količinu smanjenja gasova sa efektom staklene bašte i ugljenika u zemljištu, koji je izdvojen u jednoj žetvenoj godini i da dobiju sertifikate sa kojima mogu da trguju.

Agreena je prisutna u 14 zemalja i radi sertifikacije na preko 570 hiljada hektara. Kompanija je razvila AgTech platformu koja kvantifikuje osnovne vrednosti emisije gasova staklene bašte na poljoprivrednom zemljištu u skladu sa najnovijim IPCC smernicama i monitorima Ujedinjenih nacija i izveštava o smanjenju gasova staklene bašte i uklanjanju ugljenika.

Promena pristupa u poljoprivredi

Prema podacima Evropske agencije za životnu sredinu, poljoprivreda generiše oko 24 procenta gasova staklene bašte na globalnom nivou, koristi 70 procenata svetskih resursa vode za piće i uzrokuje 78 procenata zagađenja voda.

“Evropske zemlje povećavaju ulaganja u konzervacionu poljoprivredu, oblast koja se smatra jednim od najkorisnijih dugoročnih rešenja za životnu sredinu, posebno za borbu protiv erozije zemljišta i hvatanja gasova staklene bašte“, objašnjava Simon Haldrup, izvršni direktor i suosnivač Agreene.

McKinsey & Company procenjuje da bi tržište ugljeničkih kredita moglo da dostigne vrednost od preko 50 milijardi dolara do 2030. Najavljuje se da će najtraženiji biti sertifikati za uklanjanje ugljenika. Rešenja „zasnovana na prirodi“, poput sekvestracije ugljenika u zemljištu, zauzimaće između 65 i 85 procenata ukupne ponude ugljeničkih kredita.

Kroz oporavak degradiranih poljoprivrednih površina moguće je ukloniti preko 50 gigatona CO2 iz atmosfere na globalnom nivou

Prema navodima Svetske organizacije za hranu i poljoprivredu Ujedinjenih nacija (FAO), kroz rehabilitaciju i oporavak degradiranih poljoprivrednih površina moguće je ukloniti preko 50 gigatona CO2 iz atmosfere na globalnom nivou, a takođe i povećati proizvodnju hrane za 17,6 megatona godišnje.

S obzirom da se računa sa više promenljivih, preostaje da se vidi kako će ovakvi modeli da funkcionišu u budućnosti, kao i to da li će u praksi ovaj program doneti poljoprivrednicima koji uvažavaju agroekološke prakse preko potrebnu finansijsku stabilnost.