Raduj se Srbijo – vraćaju se orlovi krstaši!

Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije uoči Svetskog dana biodiverziteta 22. maja saopštilo je izuzetnu vest. Ovog proleća nacionalna populacija najugroženije ptice, orla krstaša, bogatija je za čak dva nova gnezdeća para!

Javnosti u Srbiji poznato je da na krajnjem severu vojvođanskog Banata obitava poslednji par orlova krstaša, ptice koja krasi nacionalne simbole. Gubitak staništa, ubijanje i trovanje doveli su krstaše na prag izumiranja u Srbiji, navodi se u saopštenju ovog udruženja.

Gubitak staništa, ubijanje i trovanje doveli su krstaše na prag izumiranja u Srbiji

Suočeni sa zabrinjavajućom situacijom ornitolozi Društva u proleće 2017. započeli su program čuvanja gnezda. Ova aktivnost imala je za cilj da spreči uznemiravanje i ugrožavanje poslednjeg para krstaša u najosetljivijem periodu godine, kada podižu potomstvo. Od marta do jula orlove su nadgledali i čuvali volonteri čiji je boravak na terenu u prethodne tri godine doprineo uspešnom gnežđenju i izletanju pet mladunaca.

Volonteri su u prethodne tri godine od marta do jula nadgledali i čuvali orlove

„Srećan sam i izuzetno ponosan što nakon dugih godina strepnje i neizvesnosti danas možemo da saopštimo javnosti da se orao krstaš vraća na nebo iznad Srbije. Ovo je značajno dostignuće za našu organizaciju i uopšteno zaštitu ptica i prirode u Srbiji. Pokazali smo da ujedinjeni stručnjaci, brojni građani, državne institucije, privreda i mediji imaju snage i volje da naprave velike promene“, kaže Milan Ružić, izvršni direktor Društva.

Gubitak staništa i hrane i dalje prete orlovima

Tri gnezdeća para orlova krstaša, kako kažu u ovom udruženju, jesu uspeh, ali ornitolozi poručuju da i dalje ima razloga za brigu. Gubitak staništa i hrane i dalje prete orlovima. Novi parovi u mnogim delovima Vojvodine ne mogu da pronađu stara stabla na kojima bi napravili svoja velika gnezda.

Orla krstaša, gotovo istrebljenog u Srbiji, umetnik ovekovečio na zidu

Društvo apeluje na građane da budu savesni i pesticide u poljoprivredi koriste odgovorno

Pašnjaci na kojima žive tekunice, omiljeni plen krstaša, ubrzano nestaju usled preoravanja. Stručnjake izuzetno zabrinjavaju učestali slučajevi trovanja divljih ptica i drugih životinja, a neki od njih ovog proleća dogodili su se u neposrednoj blizini staništa krstaša.

Pašnjaci na kojima žive tekunice, omiljeni plen krstaša, ubrzano nestaju usled preoravanja

Društvo je ove godine postavilo nove metalne platforme za gnežđenje orlova, nastavilo je košenje zaraslih pašnjaka, započelo sadnju drveća i obezbeđivanje plena kao dodatne mere za oporavak populacije krstaša.

„Apelujemo na građane da budu savesni i pesticide u poljoprivredi koriste odgovorno i prema uputstvima, a da slučajeve namernog trovanja životinja prijave policiji i tužilaštvu“, kaže Mirjana Rankov, koordinatorka projekta PannonEagle LIFE u Društvu.

Rezultati projekta PannonEagle LIFE

Društvo planira da ove godine po prvi put jednog mladunca orla krstaša obeleži satelitskim odašiljačem kako bi imali bolji uvid u ponašanje mladih krstaša po napuštanju gnezda.

Projekat se sprovodi uz finansijsku podršku LIFE programa EU i traje do 2022.

Takav način praćena pruža informacije kuda se ptica kreće, gde lovi, a ukoliko se predugo zadržava na jednom mestu moguće je posetiti ga i proveriti da li je sa pticom sve u redu.

Uz podršku Evropske Komisije kroz projekat PannonEagle LIFE koji ovo udruženje u Srbiji sprovodi sa Pokrajinskim zavodom za zaštitu prirode, i saradnju sa organizacijama iz Mađarske, Slovačke, Češke i Austrije Društvo je steklo neophodne veštine i znanja.

Mađarske kolege više od 40 godina uspešno rade na zaštiti krstaša

Primenili su, kako dodaju, iskustva uglavnom mađarskih kolega koji više od 40 godina uspešno rade na zaštiti krstaša.

Projekat se sprovodi uz finansijsku podršku LIFE programa EU i traje do 2022. Cilj projekta, oko koga se okupilo 13 partnera iz Mađarske, Austrije, Slovačke, Česške i Srbije, je da se poveća populacija orla krstaša u Panonskoj niziji uz značajno smanjenje stradanja prouzrokovanog od strane ljudi.