Energetska efikasnost

O GIZ-ovom Otvorenom regionalnom fondu za Jugoistočnu Evropu – Energetska efikasnost (ORF-EE)

O GIZ-ovom Otvorenom regionalnom fondu za Jugoistocnu Evropu - Energetska efikasnost (ORF-EE)

Slika: GIZ ORF-EE

Objavljeno

14.07.2020.

Država

Komentari

comments icon

1

Podeli

Objavljeno

14.07.2020.

Država

Komentari

comments icon

1

Podeli

GIZ-ovom Otvorenom regionalnom fondu za Jugoistocnu Evropu - Energetska efikasnost (ORF-EE)

  • Naslov projekta: Otvoreni regionalni fond za Jugoistočnu Evropu – Energetska efikasnost (ORF-EE)
  • Pokretač: Savezno ministarstvo za saradnju i razvoj (BMZ) Republike Njemačke
  • Implementator: Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ)
  • Zemlje partneri: Albanija, Bosna i Hercegovina, Crna Gora, Kosovo, Sjeverna Makedonija, Srbija
  • Vodeća izvedbena agencija: Regionalno vijeće za saradnju (RCC)
  • Trajanje tekuće faze projekta: 2017-2020

NAŠ PRISTUP I MISIJA

Njemačka vlada od 2008. godine pruža podršku zemljama Jugoistočne Evrope (JIE) u procesu približavanja EU u energetskom sektoru, putem GIZ-ovog Otvorenog regionalnog fonda za Jugoistočnu Evropu – Energetska efikasnost (ORF-EE). Održiva urbana mobilnost je dodata ORF-EE-ima.

ORF-EE aktivno doprinosi sektorskim reformama u Albaniji, Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, Kosovu, Sjevernoj Makedoniji i Srbiji.

Projekat je usmjeren na korištenje potencijala koji leže u sličnostima između zemalja Jugoistočne Evrope u smislu kulture, strukture ali i razvojnih izazova sa kojima se susreću. Taj zajednički temelj nudi ogroman potencijal za izgradnju i razmjenu relevantnih znanja kroz regionalne mreže.

ORF-EE teži da ublaži posljedice klimatskih promjena kroz podsticanje energetske efikasnosti i održivog urbanog transporta. Cilj je podsticanje regionalne saradnje između aktera koji mogu da djeluju kao pokretači reforme energetike i transporta u aspektu zaštite klime.
Unutar i između regionalnih mreža koje podržava ORF-EE se odvija razmjena iskustava o sprovođenju mjera energetske efikasnosti i održive urbane mobilnosti. U ovom kontekstu, mreže i akteri postaju sve sposobniji i stiču moć da se bave temama od zajedničkog interesa i da sprovode aktivnosti u okviru svoje zemlje, čime postaju sve djelotvorniji pokretači sektorskih reformi.

Kroz taj proces dolazi do povezivanja političkih aktera i civilnog društva na tri nivoa: državna ministarstva, parlamentarci u saradnji sa NVO-ima i opštine. Akterima se kroz mreže unutar Jugoistočne Evrope pruža podrška u ostvarivanju nacionalnih ciljeva vezanih za zaštitu klime i implementaciju potrebnih propisa EU.

Od 2017. godine ORF-EE proširuje svoje razvojne aktivnosti u JIE. U okvirima svog djelovanja prelazi na sveobuhvatniji pristup zaštiti klime, u skladu sa Energetskom strategijom EU 2030 i UN-ovim Ciljevima održivog razvoja, posebno ciljem 7 (Pristupačna i čista energija), ciljem 11 (Održivi gradovi i zajednice) i ciljem 13 (Očuvanje klime).

O GIZ-ovom ORF-EE

NAŠE PARTNERSKE MREŽE

ORF-EE sarađuje sa četiri osnovne partnerske mreže na tri nivoa vlasti:

  • državna ministarstva i agencije nadležne za energetiku, klimu i okoliš;
  • NVO sektor u saradnji sa parlamentima zemalja JIE;
    Mreža škola političkih studija u JIE.
  • Lokalni nivo: Mreža energetski efikasnih glavnih gradova Jugoistočne Evrope, Mreža udruženja lokalne samouprave u Jugoistočnoj Evropi.

ORF-EE također blisko sarađuje sa Energetskom zajednicom (EnC). Energetska zajednica okuplja predstavnike državnih ministarstava nadležnih za energiju i klimu u zemljama potpisnicama Ugovora o Energetskoj zajednici. Uz podršku ORF-EE-a, predstavnici se redovno sastaju u okviru parlamentarnog plenuma, koordinacione grupe za energetsku efikasnost, odbora za energiju i klimu i akcione grupe za okoliš, koji zajednički rade na bržem provođenju reformi u sektoru energije i klime. Prepoznajući pozitivna iskustva koja ORF-EE ima u radu sa NVO sektorom u zemljama JIE, Vijeće ministara Energetske zajednice je odlučilo da intenzivira svoju saradnju sa NVO-ima. Time se podstiče transparentnije i participativnije donošenje odluka u zemljama regije.

ORF-EE koordinira svoje aktivnosti sa drugim GIZ-ovim projektima kao i sa bilateralnim i multilateralnim donatorima i finansijskim institucijama, kako bi se izbjeglo preklapanje i duplikacija sektorskih aktivnosti i postigli sinergijski efekti.

O GIZ-ovom fondu ORF-EE

NAŠ UTICAJ

Gradeći na postignućima iz prethodne decenije, ORF-EE je trenutno usmjeren na četiri komponente koje se odnose na različite nivoe vlasti:

  1. ORF-EE sarađuje sa Mrežom škola političkih studija iz JIE u cilju podsticanja političke posvećenosti reformskim procesima u energetskom sektoru partnerskih zemalja. Počevši od Inicijative za javni dijalog o održivom korištenju energije u JIE, napori su bili usmjereni na procese participativnog donošenja odluka kroz uključivanje različitih aktera poput skupštinskih zastupnika i predstavnika civilnog društva, poslovnog/privatnog sektora i vlasti. Kao rezultat toga, u zemljama JIE su po prvi put održane javne rasprave parlamentarnih odbora za energetsku efikasnost. Time je ubrzan razvoj i provedba zakona i strategija u sektoru energetske efikasnosti. ORF-EE je kroz ovu inicijativu uspostavio saradnju između skupštinskih zastupnika iz JIE i Energetske zajednice. To je dalje vodilo do formiranja službenog tijela EnC-a 2015. godine – Parlamentarnog plenuma koji čine skupštinski zastupnici iz zemalja članica. Cilj tekuće faze projekta je dalje jačanje kapaciteta zastupnika i zaposlenih u parlamentima zemalja JIE za djelotvorno oblikovanje procesa donošenja politika. Rad u oblasti energetske efikasnosti i klime sada obuhvata i oblast održive urbane mobilnosti.
  2. ORF-EE je državnim ministarstvima zemalja JIE pružao savjetodavnu podršku tokom izrade i praćenja realizacije Nacionalnih akcionih planova za energetsku efikasnost, kao obaveze koja postoji širom EU. Proces je podržan uvođenjem sistema za monitoring koji omogućava efektivnu izradu nacionalnih politika energetske efikasnosti i pratećih programa. Sistem je podržan softverskom aplikacijom: Platformom za monitoring i verifikaciju (MVP) koja se koristi za izračunavanje ušteda energije i CO2 ostvarenih kroz mjere energetske efikasnosti. Platforma omogućava preciznije ocjenjivanje djelotvornosti politika, kao i njihovih direktnih efekata na uštede energije. Sistem je partnerskim zemljama JIE dat na korištenje. U Bosni i Hercegovini, Kosovu, Sjevernoj Makedoniji i Crnoj Gori, MVP je ugrađen u državno zakonodavstvo, dok Albanija i Srbija trenutno rade na tome. Ovaj alat je podržala i Energetska zajednica, odnosno Sekretarijat Energetske zajednice je preporučio MVP kao službeni alat za izvještavanje u ovom sektoru i stavio ga na raspolaganje zemljama članicama Energetske zajednice. Najnovije funkcionalnosti MVP alata zadovoljavaju i zahtjeve Direktive o EE. MVP se odskora uvodi i na opštinskom nivou u partnerskim zemljama JIE. Ovakav pristup će upotpuniti njegovu primjenu na nivou država, što će olakšati komunikaciju između različitih nivoa uprave i omogućiti djelotvornije donošenje politika u ovom sektoru.
  1. Od 2017. godine ORF-EE podržava ugovorne strane Energetske zajednice u objedinjavanju njihovih napora u oblasti klime i energetike. ORF-EE pomaže Bosni i Hercegovini, Kosovu i Sjevernoj Makedoniji u izradi Nacionalnih planova za energiju i klimu (NECP-a). Težnja je da se stvori okvir za izradu NECP-a, ojača saradnja između institucija nadležnih za energetske i klimatske politike na državnom nivou i osigura snažnije djelovanje Odbora za energiju i klimu na regionalnom nivou.
  1. Širenjem reformskih i razvojnih aktivnosti u oblasti zaštite klime, ORF-EE je sada usmjeren i na rješenja za održivu urbanu mobilnost u JIE. Po tom pitanju sarađuje sa glavnim gradovima i mjestima u JIE, kao i sa udruženjima lokalne samouprave. Efekti, između ostalog, uključuju pomoć u izradi mapa puta, realizaciji „pametnih modela“ gradskog prijevoza (npr. bicikli i zajedničko korištenje automobila), P2P prijenos znanja, kao i mentorski rad u ovoj oblasti uz savjetodavne i edukativne usluge. Projekat također pomaže partnerskim gradovima i mjestima da uzmu učešće u Evropskoj sedmici mobilnosti, čime se demonstrira njihova posvećenost čistom i održivom urbanom transportu. U zadnje vrijeme su ovi napori nešto intenzivnije posvećeni izradi Planova održive urbane mobilnosti (SUMP) i, u saradnji sa udruženjima lokalnih samouprava, radu na realizaciji projekata u glavnim gradovima i opštinama u JIE.

Aktuelne komponente se oslanjaju na ranije napore ORF-EE-a koji su postavili temelje za regionalnu saradnju u oblasti zaštite klime u sektorima energetske efikasnosti i urbane mobilnosti u regiji JIE:

  • ORF-EE je podržao formiranje Mreže energetski efikasnih glavnih gradova u JIE. Mrežu čine gradovi: Zagreb, Sarajevo, Podgorica, Skoplje i Tirana. Njemački grad Freiburg im Breisgau je bio grad model u okviru ove mreže.
  • ORF-EE je pomogao partnerskim gradovima da se pridruže evropskoj inicijativi Sporazum načelnika. Podržano je formiranje struktura za upravljanje energijom i informativnih centara za energetsku efikasnost, kao i izrada Akcionih planova za održivu energiju.
  • Primjenom prekogranične kolegijalne saradnje ORF-EE je radio na izgradnji kapaciteta udruženja lokalne samouprave da svojim članovima (opštinama) ponude efikasne usluge iz oblasti energetske efikasnosti. Udruženja lokalnih samouprava u partnerskim zemljama su međusobno razmjenjivala iskustva i najbolje prakse. Opštine su osposobljene za djelotvornije pružanje energetskih usluga lokalnom stanovništvu.
  • Realizacijom različitih aktivnosti i događaja, uključujući međunarodnu Energy.Development.Democracy konferenciju i Dane energije, stvorena je platforma za razmjenu znanja i iskustava. Pored toga, stvorene su pretpostavke za saradnju između zemalja JIE i relevantnih regionalnih i međunarodnih aktera u sektoru energije.
  • U saradnji sa Sekretarijatom Energetske zajednice i Višegradskim fondom, ORF-EE je sufinansirao i učestvovao u organizaciji EnC-ove ljetne škole od 2016. do 2019. godine. Iako je nastao prije samo par godina, ovaj program je već prerastao u jedan od najtraženijih ljetnih edukativnih programa u regiji JIE.
  • Drugi primjer uspjeha je Regionalna ljetna škola održivog razvoja i niskoemisionog planiranja, koja je 2019. godine organizovana petnaesti put za redom. Provodi je Regionalni centar za obrazovanje i informisanje (REIC) u saradnji sa ORF-EE i GIZ-ovim bilateralnim projektima Poticanje obnovljivih izvora energije u Bosni i Hercegovini i Poticanje energetske efikasnosti u BiH. Koncept ove ljetne škole je poslužio kao uspješan uzor za drugu regionalnu ljetnu školu, koja se već nekoliko godina organizuje na Kosovu.
  • ORF-EE je podržao i formiranje Parlamentarnog foruma za energetsku efikasnost i klimu u Jugoistočnoj Evropi, regionalne platforme koja uspješno postavlja teme vezane za zaštitu klime, energetsku efikasnost i održivu urbanu mobilnost na dnevni red sektora u regiji.
  • Parlamentarci iz JIE su sarađivali i razmjenjivali informacije sa parlamentarcima iz Njemačke i EU – u sklopu redovne saradnje parlamentaraca iz JIE sa EUFORES-om, mrežom evropskih parlamentaraca za obnovljive izvore energije i energetsku efikasnost uspostavljenom uz pomoć GIZ ORF-EE projekta.
  • MVP je unaprijeđen kroz ORF-EE-ov multEE projekat, koji je implementiran u sklopu EU Horizon 2020 programa u saradnji sa konzorcijumom sačinjenim od partnera-specijalista iz država članica EU i drugih zemalja. Kroz projekat se radilo na povećanju dosljednosti i kvaliteta planiranja u oblasti energetske efikasnosti i njegovom prilagođavanju specifičnim potrebama svake zemlje. MVP se u praksi pokazao kao pametno i inovativno rješenje. Stoga predstavlja jedinstven primjer alata razvijenog u regiji JIE koji se primjenjuje u nekoliko država članica EU.
Komentara: (1)
Snezana Stankovic Mijatovic / 16.07.2020.

Zanima me kako je sprovedeno sledeće :

ORF-EE je pomogao partnerskim gradovima da se pridruže evropskoj inicijativi Sporazum načelnika. Podržano je formiranje struktura za upravljanje energijom i informativnih centara za energetsku efikasnost, kao i izrada Akcionih planova za održivu energiju

Koji je to model pomoći?

Unesite vaš komentar
Molimo sačekajte... Molimo vas popunite obavezna polja Dogodila se greška, osvežite stranu pa probajte ponovo. Vaš komentar je uspešno poslat na moderaciju.

Slični članci

zapadni balkan subvencije firme

Subvencije do 10.000 evra za energetsku efikasnost za mala i srednja preduzeća

14. jul 2020. - Evropski projekat EENergy pozvao je firme da se prijave za dobijanje donacija za primenu mera za štednju energije

elektrohemijski reaktor

Nova tehnologija za ekstrakciju litijuma iz geotermalnih voda

14. jul 2020. - Na Univerzitetu Rajs je razvijen trokomorni elektrohemijski reaktor za efikasnu i ekološki prihvatljivu ekstrakciju litijuma iz geotermalnih slanih rastvora

Srbija usvojila Strategiju razvoja energetike do 2040 sa projekcijama do 2050 godine

Srbija usvojila Strategiju razvoja energetike do 2040. sa projekcijama do 2050. godine

14. jul 2020. - Narodna skupština Srbije je izglasala Strategiju razvoja energetike Srbije do 2040. godine sa projekcijama do 2050. godine

EUSEW2025 nagrade

EUSEW2025 – otvorene prijave za nagrade

14. jul 2020. - EUSEW nagrade se dodeljuju za uspeh projekata, pojedinačnih i kolektivnih poduhvata sa izuzetnim rezultatima u oblasti energetske efikasnosti i obnovljivih izvora energije