Ukrasne sobne biljke za kvalitetniji vazduh u domu i na poslu

Neke dobro poznate i popularne ukrasne sobne biljke, poput mirnog ljiljana, drveta života i zamije, ne samo da oplemenjuju naše domove ili poslovne prostore, već doprinose i smanjenju zagađenja vazduha u zatvorenom prostoru,  potvrđuje novo istraživanje Univerziteta u Birmingemu. Nekoliko sobnih biljaka u domu ili kancelariji, napraviće razliku i delimično pročistiti vazduh od azot-dioksida (NO2). Istraživanje je bilo usmereno samo na nivoe tog jedinjenja, a za poboljšanje ukupnog kvalitet vazduha nauka preporučuje što više biljaka u prostoriji.

Tokom serije eksperimenata, biljke su bile izložene količini azot-dioksida, a istraživači su izračunali da bi u nekim uslovima biljke mogle da smanje količinu ovog zagađivača za 20 procenata.

Istraživači su radili testove na tri veoma popularne kućne biljke, koje su dostupne i jednostavne za održavanje. To su mirni ljiljan (Spathiphillum vallisii), dracena, odnosno drvo života (Dracaena fragrans) i zamija (Zamioculcas zamiifolia).

U periodu od jednog sata, sve biljke bez obzira na vrstu uspele su da uklone oko polovine NO2

Svaka biljka pojedničano je stavljena u komoru za testiranje sa nivoima azot-dioksida koji su uporedivi sa nivoima u kancelariji koja se nalazi pored prometnog puta. U periodu od jednog sata, istraživački tim je izračunao da su sve biljke, bez obzira na vrstu, uspele da uklone oko polovine NO2 u komori.

Rezultati nisu zavisili od životne sredine biljaka, na primer da li je bila u svetlim ili tamnim uslovima, da li je tlo bilo mokro ili suvo. Izabrane biljke su veoma različite jedna od druge, ali su pokazale slične sposobnosti uklanjanja NO2 iz atmosfere, rekao je vođa istraživanja dr. Kristijan Pfrang.

Vođa tima je objasnio da se rezultati sprovedenog istraživanja sa NO2 veoma razlikuju od načina na koji biljke u zatvorenom prostoru uzimaju ugljen-dioksid (CO2), što upravo zavisi od faktora okruženja, noćnog ili dnevnog svetla, kao i sadržaja vode u tlu.

Univerzitet u Birmingemu je sproveo istraživanje u partnerstvu sa Kraljevskim hortikulturalnim društvom (RHS) iz Velike Britanije.

Misterija u kancelariji

Istraživački tim je uporedio rezultate u kancelariji sa 15 kubnih metara zapremine i kancelariji sa 100 kubnih metara i sa različitim nivoima ventilacije. Izračunato je da u slabo provetrenoj maloj kancelariji sa visokim nivoom zagađenja vazduha, pet sobnih biljaka smanjuje nivo azot-dioksida za oko 20 procenata. U većem prostoru je za učinkoviti efekat potrebno dodati i veći broj biljaka.

U slabo provetrenoj kancelariji sa visokim nivoom zagađenja, pet sobnih biljaka smanjuje nivo azot-dioksida za oko 20 procenata

Efekti sobnog bilja na smanjenje azot-dioksida su utvrđeni i izmereni. Ipak, precizan mehanizam pomoću kojeg biljke to čine ostaje misterija, navode istraživači. Oni smatraju da biljke ne koriste isti proces u slučaju azot-dioksida, kao što to rade za upijanje ugljen-dioksida, u kojem se gas apsorbuje kroz stomate, sitne rupice u listovima.

Precizan mehanizam pomoću kojeg biljke to čine ostaje misterija

Tokom eksperimenata nije bilo naznaka da su biljke otpustile NO2 nazad u atmosferu, tako da se verovatno odvija biološki proces koji takođe uključuje i tlo u kojem biljka raste, ističe Pfrang i dodaje da se još uvek ne zna dovoljno o tim procesima.

„Razumevanje granica toga što možemo da očekujemo od biljaka nam pomaže da planiramo i da se savetujemo o kombinacijama sadnje biljaka, koje ne samo da izgledaju dobro već i pružaju važnu ekološku uslugu”, kaže dr. Tijana Blanuša, glavni naučnik hortikulture u RHS.

Šta zagađuje vazduh u domu?

Na kvalitet vazduha u domaćinstvu najviše utiču ugljen-dioksid, ugljen-monoksid, azot-oksid, kao i isparljiva organska jedinjenja (VOC) koja se nalaze u mnogim proizvodima i materijalima u domaćinstvima, američka Agencija za zaštitu životne sredine.

Najčešći, štetni zagađivači koji se nalaze u zatvorenom prostoru su trihloretilen, koji se može naći u bojama i lakovima, formaldehid u papirnim kesama i sintetičkim tkaninama i benzen u duvanskom dimu i bojama. Ksilen se oslobađa u izduvnim gasovima automobila, dok se amonijak nalazi u sredstvima za čišćenje prozora i voskovima za podove, prema navodima NASA.

Veličina površine listova biljaka utiče na brzinu prečišćavanja vazduha

Rezultati studije NASA pokazali su dve biljke koje rade na smanjenju nivoa svih pet zagađivača iz zatvorenih prostorija. To su mirni ljiljani (Spatiphillum) i cvećarske hrizanteme (Chrisanthemum morifolium). Takođe, veličina površine listova biljaka utiče na brzinu prečišćavanja vazduha.

Još neke biljke za poboljšanje kvaliteta vazduha

Među biljkama koje su prepoznate kao efikasne u poboljšanju kvaliteta vazduha preporučuju se još i zeleni ljiljan (Chlorophytum comosum), fikus gumijevac (Ficus Elastica), zlatna lozica, odnosno zlatni potos (Epipremnum aureum), hoja (Hoya carnosa), bršljan (Hedera helix) i mnoge druge. Ljiljani umeju da budu opasni za mačke, treba napomenuti.