Projekat unapređenja energetske efikasnosti i dekarbonizacije u opštinama Apatin, Odžaci i Šid kroz javno-privatno partnerstvo

U Srbiji je tokom 2024. godine u opštinama Apatin, Odžaci i Šid ugašeno 64 kotlarnice na mazut, lož ulje i ugalj. Kotlarnice koje su koristile energente sa visokim emisijama štetnih gasova, u okviru projekta javno-privatnog partnerstva sa kompanijama Negawatt Solutions i B&S immobilien, članica EnergyNet grupe, prelaze na čistiji energent – prirodni gas, čime značajno doprinose smanjenju emisija, unapređenju kvaliteta vazduha i unapređenju efikasnosti sistema grejanja javnih objekata u ovim opštinama.

Kroz saradnju konzorcijuma kompanija Negawatt Solutions i B&S Immobilien (članica grupe EnergyNet), tokom 2024. godine realizovan je značajan projekat i dekarbonizacije sistema grejanja javnih objekata u opštinama Apatin, Odžaci i Šid.

Za samo 14 meseci ugašeno je čak 64 kotlarnica koje su koristile mazut, lož ulje i ugalj, a novo grejanje na značajno čistiji energent – prirodni gas dobilo je 29 osnovnih i srednjih škola, 8 vrtića, kao i druge važne javne ustanove uključujući biblioteke, kulturne centre, sportske hale, mesne zajednice i dr.

Za samo 14 meseci ugašeno je čak 64 kotlarnica koje su koristile mazut, lož ulje i ugalj

Predstavnici kompanija Negawatt Solutions i EnergyNet, koje su realizovale ovaj projekat u partnerstvu sa opštinama, izjavili su: „Sinergija koju smo ostvarili prepoznajući značaj ovog projekta učinila je da pribavljanje više od 450 dozvola za povezivanje svih ovih objekta na gasnu distributivnu mrežu i instalacija gasnih kotlova ne budu nemoguća misija. Naprotiv, zajedničkim snagama to smo ostvarili za samo 14 meseci, šaljući u istoriju 64 kotlarnice na mazut i ugalj, čime smo društvo i okruženje učinili boljim mestom.“

Poduhvat unapređenja energetske efikasnosti i dekarbonizacije realizovan je kroz tri odvojena projekta javno-privatnog partnerstva sa svakom od opština pojedinačno. Konzorcijum kompanija Negawatt Solutions – Energy Net, u svojstvu privatnog partnera, u svakom od projekata preuzeo je finansiranje, projektovanje i izgradnju infrastrukture, uključujući instalaciju gasnih generatora i povezivanje objekata na gasnu mrežu.

Privatni partner je odgovoran za implementaciju svih dogoverenih mera energetske efikasnosti

Direktorka kompanije Negawatt Solutions, Ankica Barbulov objasnila je da je pored finansiranja i izvođenja navedenih radova, obaveza privatnog partnera bila i da izradi svu projektno-tehničku dokumentaciju, kao i da sprovede sve procedure ishodovanja potrebnih dozvola i saglasnosti, kojih je bilo na stotine, s obzirom na prirodu i obim ovog konkretnog posla.

Barbulov je izjavila: „To je jedna od prednosti javno-privatnog partnerstva. Dok privatni partner preuzima potpunu odgovornost za implementaciju svih dogovorenih mera energetske efikasnosti, opštine kao javni partner mogu olakšano da se fokusiraju na svoje druge strateške ciljeve“.

Privatni partner će biti odgovoran i za dugoročno upravljanje projektom

Nakon prve faze implementacije projekta, privatni partner će biti odgovoran i za dugoročno upravljanje projektom. To podrazumeva brigu o nabavci energenta, proizvodnju toplotne energije i snabdevanje javnih objekata toplotnom energijom, prema zahtevu javnog partnera u narednih 15 godina, koliko traje ugovorni period. Tokom ovog perioda privatni partner će takođe biti i potpuno odgovoran za ispravno funkcionisanje gasnih generatora i pripadajuće opreme kojom upravlja.

Direktor kompanije Negawatt Solutions Vladimir Nikolić izjavio je da je „ovo projekat unapređenja energetske efikasnosti i uštede energije, kojim smo uštedeli čak 20% energije u svakoj od ove tri opštine, što je posebno značajno sa aspekta očuvanja prirodnih resursa. Međutim, ono što je za lokalnu zajednicu možda još važnije jeste doprinos zaštiti životne sredine i obezbeđivanju čistijeg vazduha zahvaljujući ovom projektu. “

Lokalni doprinos nacionalnim ciljevima

Jedan od ključnih benefita ovog projekta je i doprinos ispunjenju lokalnih i nacionalnih klimatskih ciljeva. Naime, na osnovu Nacionalno utvrđenih doprinosa (NDC), odnosno ciljeva za smanjenje štetnih emisija koji se na svakih pet godina dostavljaju Okvirnoj konvenciji Ujedinjenih nacija o klimatskim promenama (UNFCCC), Srbija teži smanjenju emisija gasova sa efektom staklene bašte za 33,33% u odnosu na nivoe iz 1990. godine. Svakako, rezultati ovog projekta svojevrsna su podrška ispunjavanju ciljeva održivog razvoja UN u okviru Agende 2030 i dobar primer koji treba slediti.

Gašenjem mazutnih kotlarnica smanjenje su emisije CO2 i drugih štetnih gasova

Ovim projektom smanjena je emisija CO₂ za oko 15% (ili oko 116 tona godišnje) u objektima u opštini Apatin, za oko 36% (ili oko 540 tona godišnje) u objektima u opštini Odžaci i za oko 13% (ili oko 83 tone godišnje) u objektima u opštini Šid. Pored ušteda u CO₂ emisijama, gašenjem mazutnih kotlarnica takođe su smanjenje emisije i drugih štetnih gasova i to NOx za 27%, SOx za 100%, te emisije PM10 čestica za 85%, a PM 2.5 čestica za 85%, u sve tri predmetne opštine.

Negawatt Solutions doprinosi efikasnoj proizvodnji energije za klijente

Negawatt Solutions je ESCO kompanija koja je započela svoj rad 2021. godine, sa ciljem da svojim znanjem i posvećenošću doprinese efikasnijoj i održivoj proizvodnji i potrošnji energije za svoje klijente. Kroz primenu inovativnih ESCO i JPP modela finansiranja, kompanija se izdvaja kao lider u razvoju projekata energetske efikasnosti. Do danas je kompanija Negawatt Solutions pomogla brojnim klijentima da smanje energetske troškove, dekarbonizuju svoje poslovanje, implementiraju obnovljive izvore energije i značajno smanje negativni uticaj na životnu sredinu, nudeći sveobuhvatne konsalting i inženjering usluge.

Kompanija EnergyNet tržištu obezbeđuje najkvalitetniju opremu

EnergyNet je kompanija sa više od 30 godina iskustva, koja se ponosi asortimanom najkvalitetnije energetski efikasne opreme u segmentima grejanja, hlađenja, ventilacije, elektro-punjača i skladištenja energije. Kroz pouzdane proizvode i zaokružena rešenja, ova kompanija nudi personalizovane sisteme za grejanje, hlađenje, ventilaciju i proizvodnju energije iz obnovljivih izvora, prilagođene potrebama svakog doma ili poslovnog sistema. Osim što pruža savetovanje i montažu, kompanija EnergyNet brine i o puštanju opreme u rad, te podršci kroz preventivno održavanje i servisne intervencije, čime omogućava maksimalnu efikasnost i dugoročno zadovoljstvo korisnika.

Koristi javno-privatnog partnerstva

Javno-privatno partnerstvo izuzetna je prilika da opštine angažuju privatni kapital za razvoj javne infrastrukture i investicije od javnog značaja. Osim privatnog kapitala, ovaj model partnerstva donosi i dragoceno znanje i iskustvo zaposlenih u privatnim kompanijama, koje se kroz saradnju stavlja na raspolaganje javnom sektoru. Osim što sprečava dodatno budžetsko zaduživanje koje rezultira povećanjem javnog duga, ovaj koncept saradnje prevazilazi i nedostatak dovoljno kvalifikovanog stručnog kadra, uz kontinuiranu edukaciju uključenih strana i razmenu ekspertize.

Ovaj projekat potvrđuje da je dobra timska saradnja presudna za uspeh, a javno-privatno partnerstvo i kompanije poput EnergyNet-a i Negawatt Solutions-a, donose inovativni model finansiranja, u kom privatni partner finansira celu investiciju, koja mu se posle kroz ugovorni period vraća iz ostvarenih ušteda u ceni novog energenta u odnosu na prethodni skuplji energent. Dakle, ovaj model finansiranja ne tretira se kao javni dug, što je posebno atraktivan način rešavanja izazova finansiranja, a sav dug privatnom partneru vraća se iz sopstvenih ušteda.